De huidige gemeente Hoogezand-Sappemeer maakte oorspronkelijk deel uit van het gebied het Gorecht dat bestuurd werd door de stad Groningen. De dorpen Westerbroek en Kropswolde waren destijds al kerspelen in het Gorecht, de rest van de huidige gemeente bestond uit woeste gronden.

In de 17e eeuw werd begonnen met de ontginning van de veengronden. Tijdens deze ontginning ontstonden de dorpen (en gemeenten) Hoogezand en Sappemeer. Sappemeer was daarbij aanvankelijk de belangrijkste plaats, maar het werd later overvleugeld door Hoogezand. Sinds 1 januari 1949 is door het samengaan van beide gemeenten de gemeente Hoogezand-Sappemeer ontstaan.